MỤC LỤC
Fulltrip.vn – Ở loạt bài trước, chúng ta từng nhắc đến Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống trong Hệ Mặt Trời, là ngôi nhà chung của muôn loài – nơi con người sinh ra, tiến hóa và thống trị. Hiện loài người chúng ta đã có mặt khắp năm châu, năm biển. 5 châu thì hiển nhiên rồi, vẫn là những cái tên quen thuộc như châu Á, châu Âu, châu Phi, châu Mỹ và châu Đại Dương. Nhưng chắc nhiều bạn còn chưa kịp “load” nên tưởng tôi nói nhịu thế nào thành 5 biển vì lâu nay ta đã quá quen với cụm từ “5 châu 4 biển”. Cơ mà thời đại 4.0 rồi, 5 biển mới là chân ái. Câu chuyện thế giới có 5 biển thay vì 4 biển là Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương và Bắc Băng Dương như trước đây được truyền thông phủ kín các mặt báo vào Ngày Đại Dương Thế giới 08/6/2021 – ngày mà Hiệp hội Địa lý Quốc gia Mỹ tuyên bố với bàn dân thiên hạ khắp tứ hải bát hoang rằng họ công nhận Nam Băng Dương (hay còn có cái tên hoành tráng khác là Nam Đại Dương) là thành viên thứ 5 trong gia đình đại dương toàn cầu.
Năm 2023, thế giới đang có hơn 8 tỷ miệng ăn rải khắp 204 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó: 193 quốc gia được công nhận là thành viên chính thức của Liên Hợp Quốc, 2 quốc gia là quan sát viên tại Liên Hợp Quốc là Thành Vatican và Palestine, 2 quốc gia được nhiều nước công nhận và độc lập trên thực tế là Đài Loan và Kosovo, 1 quốc gia được nhiều nước công nhận nhưng không độc lập trên thực tế là Tây Sahara, cùng 6 quốc gia tuyên bố độc lập nhưng không được công nhận là Abkhazia – Bắc Síp – Nam Ossetia – Somaliland – Transnistria và Nagorno – Karabakh. Tôi cược là kha khá cái tên trong danh sách này nhiều bạn còn chưa nghe bao giờ, tò mò về cái tên nào thì cứ việc comment bên dưới để team tôi thay bạn ngâm cứu. Còn bây giờ chúng ta cùng nhau đi tìm châu lục nào, quốc gia nào, thành phố nào… đông dân nhất thế giới ở thời điểm hiện tại đã nhé!
Châu lục nào đông dân nhất thế giới?
Câu hỏi này chắc hẳn ai cũng trả lời được ngay bởi thông thường, nơi nào to nhất, rộng nhất thì chứa được đông người nhất. Châu Á – với diện tích phần đất liền khoảng 41,5 triệu km2, bao phủ 30% diện tích đất liền và 8,6% diện tích bề mặt Trái Đất – là nơi có số dân đông nhất thế giới. Dân số hiện tại của châu Á đã trên 4,7 tỷ người (cụ thể là 4.753.079.727 người), chiếm 59,1% dân số toàn thế giới. Uầy, hóa ra chỉ một châu lục của chúng ta thôi đã đủ chấp cả 4 lục địa còn lại nếu so về quân số. Nếu không so về tiềm lực kinh tế hay quân sự mà cứ tay bo chơi kéo co thì chẳng mấy châu Á lại thành quán quân rồi. Nhưng tiếc là đời không như là mơ, phấn đấu làm ăn mà so với họ thôi anh em.
Đông dân thì đất nghiễm nhiên thành chật, năm 2023, mật độ dân số trung bình của châu Á vào khoảng 153 người/km2. Con số này cùng ở châu Á nhưng nó lạ lắm, trên 1km2 trung bình chỉ có 2 người cư trú, ấy là tại Mông Cổ – nơi ghi nhận mật độ dân thấp nhất thế giới. Đối lập hoàn toàn với Mông Cổ là Ma Cao – vùng lãnh thổ có mật độ dân thuộc hàng “căng” nhất thế giới, tận gần 19.000 người chen chúc nhau trong 1km2. Ngoài diện tích rộng lớn, châu Á còn có điều kiện khí hậu thuận lợi, tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng, lãnh thổ được khai phá lâu đời và là một trong những cái nôi của văn minh nhân loại. Đây là những lý do chính giải thích cho hiện tượng dân số tập trung đông và tăng nhanh ở lục địa này.
Xếp sau châu Á lần lượt là châu Phi (xấp xỉ 1,5 tỷ người), châu Mỹ (hơn 1 tỷ người), châu Âu (trên 742 triệu người) và châu Đại Dương (gần 46 triệu người).
Quốc gia nào đông dân nhất thế giới?
Kể từ năm 1950 – thời điểm mà Liên Hợp quốc bắt đầu công bố các dữ liệu về dân số, Trung Quốc luôn là nước nắm giữ vị trí đông dân số 1 thế giới. Tuy nhiên, đến ngày 14/4/2023, Ấn Độ đã “soán ngôi” Trung Quốc, trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới với dân số 1.425.782.975 người, trong khi quy mô dân số của Trung Quốc là 1.425.748.032 người. Hiện tại, dân số Ấn Độ đã đạt trên 1,43 tỷ người trong khi dân số Trung Quốc vẫn đang loanh quanh 1,425 tỷ. Theo trang tin Bloomberg, dự báo vào năm 2050, khoảng cách về dân số giữa Ấn Độ và Trung Quốc sẽ khá xa nhau. Nguyên nhân là do dân số Trung Quốc già đi nhanh chóng và tỷ lệ sinh của nước này đang trên đà sụt giảm, ngược lại dân số Ấn Độ với kết cấu trẻ được dự đoán đang tiếp tục tăng.
Liên Hợp Quốc cho hay, trong kịch bản tăng trưởng trung bình, dân số Ấn Độ có thể vượt mốc 1,5 tỷ người vào cuối thập niên này và tiếp tục tăng chậm cho đến năm 2064, đạt 1,7 tỷ người. Nếu kịch bản tổng tỷ suất sinh ở Ấn Độ tăng hơn 0,5 ca sinh/phụ nữ so với kịch bản tăng trưởng trung bình, dân số của nước này sẽ vượt mốc 2 tỷ người vào năm 2068. Ngược lại, nếu thấp hơn 0,5 ca sinh/phụ nữ, dân số Ấn Độ có thể bắt đầu giảm từ năm 2047, xuống còn 1 tỷ người vào năm 2100.
Các quốc gia đông dân nhất thế giới xếp sau Ấn Độ và Trung Quốc năm 2023 là Mỹ (hơn 340 triệu người), Indonesia (278 triệu người), Pakistan (gần 242 triệu người), Nigeria (225 triệu người), Brazil ( xấp xỉ 217 triệu người), Bangladesh (hơn 173 triệu người), Nga (trên 144 triệu người) và Mexico (gần 129 triệu người).
Thành phố nào đông dân nhất thế giới?
Ấn Độ và Trung Quốc là hai nước có dân số đông nhất thế giới. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc thành phố đông dân nhất thế giới nằm ở một trong hai quốc gia này. Chiếm giữ vị trí số 1 trong danh sách 10 thành phố đông dân nhất thế giới lại là Tokyo (Nhật Bản) với dân số ước tính trên 37 triệu người.
Tokyo từng là một làng chài nhỏ có tên là Edo được thành lập năm 1603, sau đó trở thành nơi đóng quân của Mạc phủ Tokugawa. Vào thế kỷ 18, có hơn 1 triệu người sống ở Edo. Năm 1868, thành phố chính thức được đổi tên thành Tokyo, có nghĩa là “Thủ đô phía Đông”. Quá trình di dân từ các vùng nông thôn lên thành thị cùng làn sóng nhập cư của người nước ngoài tại đây đã khiến Tokyo trở nên ngày một đông đúc và nhanh chóng trở thành thành phố đông dân nhất thế giới.
Đứng ngay sau Tokyo là Delhi – đô thị lớn của Ấn Độ, nơi có người sinh sống liên tục ít nhất từ thế kỷ 6, từng là trung tâm của nhiều đế chế và vương quốc trong lịch sử, dân số năm 2023 của Delhi là xấp xỉ 33 triệu người, chỉ kém Tokyo khoảng 4 triệu người. Thượng Hải – siêu cường kinh tế ở miền Trung Trung Quốc, nơi có cảng biển lớn nhất thế giới – giữ vị trí thứ 3 với 29,2 triệu dân.
Tiếp đó trong 7 vị trí còn lại lần lượt là những cái tên như Dhaka (Bangladesh) 23,2 triệu người – Sao Paulo (Brazil) 22,6 triệu người – Mexico City (Mexico) 22,3 triệu người – Cairo (Ai Cập) 22,2 triệu người – Bắc Kinh (Trung Quốc) 21,8 triệu người – Mumbai (Ấn Độ) 21,3 triệu người – và khép lại Top 10 lại là một thành phố Nhật Bản mang tên Osaka với số dân 19 triệu người.
Có thể thấy rất rõ một thực trạng rằng dân cư trên thế giới tăng ngày càng nhanh và phân bố không đồng đều. Tưởng chừng như mỗi ngày chúng ta chỉ có việc ngồi ăn và đẻ mà thôi. Có những khu vực dân cư đông đúc, ngược lại có những vùng “lác đác bên sông chợ mấy nhà” như lời thơ Bà Huyện Thanh Quan. Sự phân bố không đều ấy diễn ra từ rộng đến hẹp, từ lớn đến nhỏ, từ cấp độ quốc gia, khu vực cho đến châu lục. Tất cả đều vin vào yếu tố: vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên (như địa hình, đất, khí hậu, nguồn nước), sự phát triển kinh tế, trình độ của con người và lịch sử định cư. Nhưng biết sao được, “đất lành chim đậu”, ở đâu thuận lợi hơn, dễ kiếm tiền hơn, hấp dẫn, hứa hẹn hơn là con người ta lại đổ xô nhau tới đó bất chấp việc gây ra những áp lực nặng nề lên tài nguyên thiên nhiên, kinh tế và an sinh xã hội. Đây sẽ là bài toán mà các quốc gia, vùng lãnh thổ sẽ phải chung tay tháo gỡ trong tương lai.
Nhiệm vụ của chúng tôi là tiếp tục chọn lọc và gửi đến các bạn những thống kê mới nhất, đáng tin cậy nhất về dân số thế giới những năm tới đây. Mong rằng lượng thông tin khiêm tốn này sẽ có ích cho bạn!./.