FullTrip.vn – Cơn sốt dường như đã bốc hơi khỏi cơ thể nhà khảo cổ học người Indonesia Thomas Sutikna chỉ trong tíc tắc khi ông hay tin đội nhóm của mình phát hiện một hộp sọ nhỏ giống sọ người dưới lớp trầm tích sâu 6m trong hang Liang Bua trên đảo Flores (Indonesia). Sự việc diễn ra vào ngày 02/9/2003 và đã nhanh chóng trở thành dấu mốc lịch sử mở ra thế giới của một chủng người mới rất rất gần chúng ta. Đó là người lùn Hobbit Homo floresiensis sống cô lập trong phạm vi đảo Flores của “xứ sở vạn đảo” Indonesia.
Họ không phải “tập đoàn” 13 người lùn Hobbit do Bilbo Baggins dẫn đầu nuôi tham vọng đánh đuổi con rồng bạo ngược Smaug, giành lại Vương quốc Người Lùn cũng như tất cả của cải, vàng bạc châu báu vốn dĩ thuộc về họ. Một đội hình lạ xuất hiện trong loạt phim “The Hobbit” gồm 3 phần công chiếu năm 2012, 2013 và 2014 thuộc series phim giả tưởng nổi tiếng “The Lord of the Rings” (Tạm dịch là: Chúa tể của những chiếc nhẫn, thi thoảng chúng ta vẫn gọi tắt là “Chúa nhẫn”). Mà họ chính là những người lùn ngoài đời thực từng sống bên cạnh Homo sapiens sơ khai cách đây chừng 100.000 năm và được cho là đã biến mất khoảng 12.000 năm trước. Vì có nhiều đặc điểm tương tự tộc Người Lùn trong phim “Chúa nhẫn” nên giới khoa học đã lấy cái tên Hobbit để đặt biệt danh cho người lùn đảo Flores (Indonesia) Homo floresiensis.
Người lùn Hobbit đặc biệt như thế nào?
Khoan nói đến nguồn gốc của người Hobbit, hãy nhìn vào ngoại hình của họ trước bởi đó là cái giúp ta ngay lập tức phân biệt được họ với những chủng người cổ khác sống cùng hoặc khác thời đại với họ! Homo floresiensis chính xác là những người lùn, chiều cao trung bình của các cá thể Hobbit trưởng thành chỉ quãng độ 1,06m; cân nặng trung bình trên dưới 30kg, tương đương người hiện đại ở độ tuổi 9 – 10.
Chiếc hộp sọ đầu tiên cùng một phần xương chân, xương chậu, xương bàn tay và xương bàn chân mà nhóm khảo cổ Úc – Indonesia khai quật được tại hang Liang Bua năm 2003 được đặt tên là Liang Bua 1 (LB1). Ban đầu, do khoang não của hộp sọ quá bé (khoảng chừng 380 – 420cm3) nên nhóm khảo cổ đã phỏng đoán: đây là hộp sọ của một đứa trẻ. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra tới phần răng, xác định đều là răng vĩnh viễn và đủ cả răng khôn kết hợp nghiên cứu những phần xương còn lại của cá thể trên, họ đã kết luận LB1 thuộc về một cá thể nữ trưởng thành cao tầm 1,05m – nặng 25kg và có lẽ qua đời khi mới 30 tuổi.
Ngoài LB1, nhóm còn tìm thấy di cốt lẻ tẻ của ít nhất 13 cá thể Homo floresiensis khác có niên đại từ 100.000 – 60.000 năm tuổi đi cùng lượng lớn công cụ lao động bằng đá được xác định từ 190.000 – 50.000 năm tuổi trong cùng hang đá vôi Liang Bua.
Trước khi có danh pháp chính thức trên cây tiến hóa là Homo floresiensis, người Hobbit từng được đề xuất hai danh pháp khoa học là Homo hobbitus và Homo floresianus, cơ mà bởi tên trước nghe không trang trọng cho lắm, tên sau lại mang nghĩa hơi thô thiển nên đều nhanh chóng bị bác bỏ. Sau cùng, danh pháp khoa học ý chỉ những người đến từ đảo Flores là Homo floresiensis được lựa chọn.
Đã từng có giả thuyết cho rằng người lùn Hobbit nhỏ bé, kỳ lạ cư trú trên đảo Flores (Indonesia) chỉ là những người hiện đại Homo sapiens do mắc bệnh, dị tật hay rối loạn gen mà bị teo nhỏ lại. Đúng là họ có giống người hiện đại ở vài điểm như đi bằng hai chân, răng nanh nhỏ nhắn hay cách nhai cắn thức ăn. Nhưng khác biệt lại chiếm đa số:
Người Hobbit có vẻ ngoài giống vượn người phương Nam hơn là người hiện đại. Vóc dáng nhỏ thó, khớp xương mạnh mẽ, cánh tay dài hơn chân, vai nhún về phía trước, hông và vai mở rộng. Do hộp sọ không có xương gò má nên khuôn mặt người Hobbit từa tựa hình bầu dục, vầng trán bẹt, cung lông mày rõ nét, dung tích não nhỏ – chỉ xấp xỉ 1/3 não Sapiens. Bàn chân của người lùn đảo Flores không cân đối với thân hình, chúng to và dài nếu so với đôi chân ngắn của họ. Nếu bạn chưa hình dung ra, cứ mở bất kỳ phần nào trong 3 phần phim về người Hobbit thuộc series “Chúa nhẫn” là thấy ngay, bởi chúng vô cùng giống bàn chân của tộc Người Lùn ngự trị dưới chân Núi Cô Đơn trong bộ phim này.
Nguồn gốc người Homo floresiensis hiện vẫn còn là ẩn số. Có điều, rất có thể họ là hậu duệ phức tạp của giống loài tồn tại lâu nhất trong chi Homo – người đứng thẳng Homo erectus. Nhóm khảo cổ phát hiện những dấu vết đầu tiên của người lùn Hobbit tin là một quần thể Homo erectus đã xuất phát bằng thuyền từ Java vượt biển cả bao la đặt chân tới đảo Flores cách đây khoảng 800.000 năm. Họ bị cô lập trên đảo, nguồn thức ăn bị hạn chế và theo thời gian dần bị lùn hóa để thích nghi với hoàn cảnh sống mới. Giới khoa học gọi đây là chứng lùn ở đảo. Nếu tương lai, chúng ta tìm thấy những hóa thạch có kích cỡ trung gian giữa Homo erectus và Homo floresiensis thì giả định lùn hóa nói trên nghiễm nhiên trở thành sự thật. Bấy giờ, nguồn gốc người lùn Hobbit sẽ chẳng còn là ẩn số nữa.
Một vài nghiên cứu khác lại tập trung vào mối dây liên hệ giữa người khéo léo Homo habilis và người lùn Homo floresiensis. Liệu có phải người lùn đã tiến hóa tại châu Phi trước khi di cư sang châu Á rồi bị cô lập trên đảo Flores vì lý do nào đó? Hoặc là tổ tiên chung của người khéo léo và người lùn tiến hóa tại “lục địa đen”, sau đấy đã rời châu Phi rồi tách thành chủng Hobbit? Tóm lại tất cả vẫn chỉ là giả thuyết, sự thật thế nào chúng ta cùng chờ thời gian trả lời nhé!
Dù mang vóc dáng tí hon và bộ não nhỏ, song người lùn đảo Flores đã biết chế tác và sử dụng các công cụ đá, biết dùng đá đánh lửa. Họ chuyên sống trong hang. Ngoài ăn thực vật, họ tiến hành săn voi nhỏ cùng các loài gặm nhấm lớn bổ sung protein cho cơ thể. Vấn đề là ta không chắc họ biết nấu chín thịt hay chuyên gia ăn thịt sống khi mà độ mòn răng của các mẫu vật tìm được chứng minh chủng người này có một chế độ ăn dai và nhiều chất xơ.
Người lùn Hobbit đã thực sự tuyệt chủng?
Lịch sử tiến hóa loài người đi kèm các bằng chứng khảo cổ nói với chúng ta là họ đã biến mất rồi. Thật vậy! Những người lùn cuối cùng của đảo Flores chỉ còn tồn tại dưới dạng di cốt, mảnh xương rời rạc có niên đại khoảng 12.000 năm tuổi. Tương tự sự bốc hơi của rất nhiều chủng người trước đó như Homo erectus, Neanderthal, Denisova…, nguyên nhân dẫn tới sự tuyệt chủng của người Hobbit được quy cho người hiện đại sơ khai Homo sapiens.
Dấu tích đầu tiên của người hiện đại trên đảo Flores xuất hiện cách đây chừng 46.000 năm gợi lên nghi vấn: Chính họ đã đến Flores, dựa vào ưu thế vượt trội của mình cạnh tranh, thu hẹp và từng bước xóa sổ quần thể ít ỏi mong manh dễ vỡ mang tên Homo floresiensis? Không có gì là chắc chắn nhưng nhiều khả năng sự biến mất của họ bằng một cách nào đó có liên quan tới sự xuất hiện của những Sapiens.
Vẫn còn một luồng quan điểm khác tin rằng người Hobbit còn sống, ngay bên cạnh chúng ta. Lý do là có người (không chỉ một mà một số người) đã tận mắt trông thấy thân ảnh nhỏ thó của họ lẩn khuất trong những cánh rừng rậm rạp của Flores. Những người ấy thậm chí còn tung ra vài tấm ảnh mờ ảo làm bằng chứng, cơ mà đặt vào thời buổi công nghệ chỉnh sửa ảnh ảo như hiện nay thì quá khó để kiểm chứng. Chưa kể, đảo Flores với diện tích xấp xỉ 16.000km2 và dân số chưa đầy 2 triệu người cũng chẳng phải bao la, rộng lớn, đông đúc, chen chúc đến độ chúng ta không thể truy ra vết dấu của người lùn Hobbit, nếu họ còn tồn tại. Thế nên luồng quan điểm nêu trên tự nhiên khó thành hiện thực.
Vậy cộng đồng có chiều cao thấp hơn mức trung bình của người hiện đại đang cư trú trên đảo Flores này thì sao? Họ có phải hậu duệ của Homo floresiensis? Tiếc là không, gen của họ chẳng có gì trùng lặp với gen người lùn Hobbit cả. Và khác với người Neanderthal hay Denisova – hai chủng người còn sót lại 1 – 5% gen trong DNA của người hiện đại thông qua quá trình phối ngẫu vô tình hay hữu ý xảy ra trong quá khứ, các nhà khoa học vẫn chưa tìm thấy gì chứng minh Homo floresiensis và Homo sapiens từng “bước qua đời nhau”. Cho nên bây giờ chúng ta phải tạm chấp nhận đáp án là người lùn đã thực sự biến mất từ 12.000 năm trước. Nếu có thêm thông tin mới, FullTrip sẽ nhanh chóng cập nhật đến bạn. Xin cảm ơn và hẹn gặp lại trong những bài chia sẻ sau!./.
Xem trọn video về Người lùn Hobbit TẠI ĐÂY.