Fulltrip.vn – Trong bài này, chúng ta sẽ ngược dòng thời gian trở về với loài động vật nổi tiếng nhất thời tiền sử nhưng hiện chỉ còn là hóa thạch. Đó là nhân vật chính trong bộ phim hoạt hình kinh điển của thế hệ 8x, 9x đời đầu “Khủng long con ham ăn“. Đó còn là nhân vật chính trong loạt phim khoa học viễn tưởng “Công viên Kỷ Jura” đã công chiếu nhiều phần trên màn ảnh rộng. Không phải khủng long thì còn ai vào đây nữa?! Cùng khám phá thế giới khủng long nào!
![](http://fulltrip.vn/wp-content/uploads/2023/10/Khung-long.png)
Ảnh: Fulltrip.vn
Khủng long là một loài bò sát xuất hiện lần đầu tiên vào cuối kỷ Trias (còn gọi là kỷ Tam Điệp) cách đây khoảng 233 triệu năm. Chúng thống trị mặt đất với hơn 1.000 loài phi chim và 500 chi khủng long riêng biệt, tạo nên “Kỷ nguyên Khủng long” trong suốt kỷ Jura cho tới cuối kỷ Creta (còn gọi là kỷ Phấn Trắng). Sự tồn tại của khủng long xuyên suốt hơn 160 triệu năm cho đến cuộc đại tuyệt chủng cuối kỷ Creta khoảng 66 triệu năm về trước. Khủng long là sinh vật lớn nhất hành tinh của chúng ta. Chúng có mặt khắp nơi trên thế giới, cơ mà nơi chúng ghé sớm nhất có thể là Nam Mỹ bên bờ Đại Tây Dương xa xôi.
Tổ tiên của khủng long được cho là loài thằn lằn chúa. Có tài liệu lại ghi tổ tiên khủng long là loài Lagosuchus thuộc nhóm bò sát nguyên thủy Archosaur – loài mà có kích thước chỉ cỡ 1 con thỏ: dài 50cm, nặng 100 gram và chân trước ngắn hơn chân sau giống như những loài khủng long sau này. Chẳng biết chính xác hẳn chưa? Ta chờ khoa học khai phá tiếp vậy.
Khủng long không đẻ con như trâu hay bò mà đẻ trứng đấy! Nhiều loài lớn lên thì to xác thế, còn khi mới nở thì bé xíu thôi. Kể cả những loài có kích cỡ thuộc hàng khủng nhất khi trưởng thành thì mới chào đời cũng chỉ nặng xấp xỉ 3kg và dài 40-50 cm. Một trong những đặc điểm nổi bật để ta nhận biết khủng long là 2 chân trước luôn ngắn hơn 2 chân sau.
Có khủng long ăn cỏ, khủng long ăn thịt; khủng long đi bằng 2 chân, khủng long đi bằng 4 chân; khủng long bay, khủng long đi bộ, khủng long biết bơi; rồi khủng long bọc giáp, khủng long mặt sừng (loại động vật ăn cỏ có diềm cổ và sừng), khủng long chân chim (loại động vật ăn cỏ có 2 hoặc 4 chân), khủng long dạng thằn lằn (loại động vật có đuôi dài và bốn chân lớn ăn cỏ), khủng long chân thú (chim và các loại đồng vật ăn thịt đi bằng 2 chân) và khủng long phiến sừng… kể phân loại ra thì mất cả buổi luôn ấy.
Trong đó, nỗi kinh hoàng trên mặt đất là khủng long bạo chúa Tyrannosaurus. Chúng có chiếc hàm dài tầm 1,2m lận chứa 60 cái răng sắc nhọn. Chỉ một cú cắn của chúng cũng đủ sức khai tử bất cứ loài động vật nào. Nỗi khiếp sợ dưới nước thuộc về khủng long Spinosaurus. Chúng nặng khoảng 8.150 kg và có chiều cao từ 16-18m. To và nặng nhất à? Đương nhiên là nhóm loài khủng long ăn cỏ Sauropoda. Con nhỏ nhất trong đám Sauropoda vẫn to hơn tất cả các loài khủng long còn lại. Chiều dài của nhóm loài Sauropoda có thể lên tới 40m (đối với con trưởng thành) và 8m (đối với con non). Bé nhất thế giới là loài khủng long Oculudentavis Khaungraae mới được phát hiện tại Myanmar. Nó chỉ nhỏ như một con chim ruồi mà thôi. Còn hiền nhất thường là các loài khủng long ăn cỏ và khủng long ăn thịt nhỏ.
![](http://fulltrip.vn/wp-content/uploads/2023/10/khung-long.jpeg)
Ảnh: Internet
Vòng đời khủng long như thế nào? Một con khủng long kích thước lớn có thể sống ít nhất 75 năm và tối đa lên tới 300 năm cơ đấy! Có biết bao điều bí ẩn xung quanh bức tranh loài động vật nổi tiếng thời tiền sử này, tiếc là giờ nhân loại chỉ có thể lật mở từng miếng ghép bằng các hóa thạch khảo cổ vì khủng long đã “bốc khói” khỏi địa cầu từ sự kiện đại tuyệt chủng kỷ Creta – Paleogen. Gọi tên như thế đơn giản bởi sự kiện ấy xảy ra vào giữa kỷ Creta và kỷ Paleogen (còn gọi là kỷ Cổ Cận).
Nguyên nhân thì có nhiều, chủ yếu là phỏng đoán. Nhưng thuyết phục nhất được cho là do vụ va chạm của một tiểu hành tinh và Trái Đất. Va chạm đương nhiên khiến mọi thứ lộn xộn, hỗn độn rồi, cộng thêm núi lửa liên tục phun trào xả đầy khói bụi ra bầu khí quyển Khói bụi che lấp mặt trời làm Trái Đất lạnh hơn. Thế là mùa đông cứ thế ngự trị hàng chục năm liền kéo theo thực vật khô héo, chết dần mòn. Không còn thực vật thử hỏi khủng long ăn cỏ sống sao nổi? Chúng bốc khói. Các loài ăn cỏ nối gót nhau ra đi mãi mãi thì làm gì còn thức ăn cho khủng long ăn thịt xơi? Chúng lại tiếp tục bốc khói. Cứ vậy, cứ vậy, loài khủng long bị tuyệt diệt. Sự kiện này làm cho 70% các loài động vật có xương sống trên đất liền và 96% các loài sinh vật biển tuyệt chủng chứ không riêng gì khủng long.
Song ngày nay, con người lại cho rằng khủng long không hề tuyệt chủng, chúng chỉ tiến hóa thành loài mới thôi. Loài mới đó là gì? Câu trả lời là: CHIM. Nghe có mâu thuẫn không cơ chứ? Nhưng mà thật đó, các bác khoa học gia đã chứng minh chim là hậu duệ của khủng long chân thú (Theropoda). Nên là thế giới hiện có khoảng 10.000 loài chim, chúng ta cứ nghĩ tích cực rằng vẫn đang có tới 10.000 loài khủng long hiện đại sinh hoạt chung với chúng ta trên Trái Đất này đi cho ngầu, nhỉ? Giờ thì bạn nhỏ nào chưa xem hoạt hình “Khủng long con ham ăn” thì thử xem đi nha! Để thấy khủng long cũng có mặt đáng yêu như vậy đấy! Hẹn gặp lại các bạn trong series khám phá Thế giới động vật tiếp theo nhé!