FullTrip.vn – Trong số 12 Con Giáp của văn hóa phương Đông, tất cả các loài vật đều hiện thân trong cuộc sống hàng ngày, duy chỉ có rồng là không tồn tại ngoài đời thực. Nó được cho là một sinh vật bí ẩn mang trong mình sức mạnh phi thường vừa di chuyển được trên mặt đất, hoặc vẫy vùng dưới nước, lại vừa bay lượn được trên bầu trời. Nó có thể hô mưa gọi gió, triệu hồi sấm sét, thậm chí khạc ra lửa nhưng quan trọng là nó không có thật. Tương tự kỳ lân, phượng hoàng, nhân sư của phương Đông hay mỹ nhân ngư, độc giác mã của phương Tây thì rồng chỉ là sản phẩm huyền ảo của trí tưởng tượng mà thôi.
Tuy nhiên, vẫn có những con rồng hàng thật giá thật đang sống sờ sờ bên cạnh con người. Tin tôi đi ạ! Hoang mang đi ạ! Đó là rồng gì, ở đâu, tất cả sẽ được bật mí trong khúc sau của video. Giờ chúng ta “mổ xẻ” những con rồng trong văn hóa dân gian cũng như trong thần thoại phương Đông, phương Tây trước nhé!
Con rồng có hình dạng thế nào?
Vẻ ngoài của con rồng biến đổi từ châu Âu sang châu Á, từ châu Phi qua châu Mỹ. Tại châu Á, nơi rồng được coi là linh vật không thể thay thế từ thời Thượng cổ thì rồng xuất hiện qua truyền miệng hay trong các cung điện, đền đài, sách vở, phim ảnh, điêu khắc, hội họa… với hình dạng mình rắn, vảy cá, sừng hươu, bờm sư tử và móng chim ưng. Tùy quan niệm của từng quốc gia mà rồng còn có nhiều biến thể khác như đầu cá sấu hay đầu ngựa, mắt thỏ hay mắt quỷ, bụng ếch hay chân hổ… Song điểm chung là nó không có cánh như các loài chim nhưng lại biết bay và bay nhanh, bay đẹp, bay uốn lượn hệt như vận động viên thể dục dụng cụ tham gia nội dung biểu diễn với lụa là đằng khác.
Bạn có tò mò rồng Việt Nam trông như thế nào không? Đó là con vật mang đặc trưng của tận 9 loài động vật khác: đầu lạc đà, sừng hươu, mắt thỏ, tai bò, cổ rắn, bụng ếch, vây cá chép, móng chim ưng và bàn chân hổ. Đầu rồng có bờm dài, râu cằm, miệng rộng, răng cửa nhọn. Thân rồng mềm mại uốn lượn hình sin 12 khúc, lưng có vây nhỏ liền mạch cách đều nhau, cái đuôi lượn sóng hoặc tõe các tua đuôi và 4 chân mỗi chân có 5 móng vuốt sắc lẹm.
Người phương Đông cho rằng con rồng đại diện cho sức mạnh tự nhiên bắt nguồn từ Đất, Nước, Lửa và Gió nên họ chia loài rồng ra làm 4 loại:
– Rồng Đất (Địa long) sống ở những hang động sâu thẳm trong núi hoặc thung lũng.
– Rồng Nước (Thủy long) sống ở bờ biển, dưới biển hoặc đầm lầy.
– Rồng Lửa (Hỏa long) sống ở các hang động quanh núi lửa.
– Rồng Gió (Phong long) sống ở các vách đá, đỉnh núi cao.
Trong khi đó, rồng ở châu Âu hay châu Mỹ ngay từ thời Trung cổ đã được mô tả dưới hình dạng một con thằn lằn khổng lồ, đầu đuôi lởm chởm những gai là gai, cặp sừng – gạc – hoặc mào oai vệ, miệng ngắn, đôi cánh khổng lồ từa tựa cánh dơi, chiếc đuôi dài và khỏe, tứ chi cơ bắp và mạnh mẽ với móng vuốt sắc nhọn và hơi thở rực lửa. Tương truyền, rồng phương Tây có lớp vảy cứng như sắt thép bao phủ cơ thể. Truyện cổ tích Nga và một số nước châu Âu còn xây dựng hình ảnh con rồng có tới 3 – 4 cái đầu, đầu nào bị rụng xuống sẽ mau chóng mọc lại như đuôi thằn lằn cứ đứt lại mọc vậy. Và mặc dù là một sinh vật có cánh nhưng rồng lại được tìm thấy trong những hang động sâu dưới lòng đất. Con rồng điển hình trong văn hóa Thiên Chúa giáo thường sẽ bảo vệ một cái hang chốn rừng thiêng nước độc, xa xôi hẻo lánh hoặc canh giữ một kho tàng hay một lâu đài chứa đầy kho báu hoặc giam cầm một nàng công chúa xinh đẹp.
Còn rồng châu Phi thì sao? Thực tế, chúng ta không biết nhiều lắm về hình tượng con rồng trong văn hóa châu Phi bởi nơi đây tôn thờ loài rắn hoặc cá sấu hơn tất thảy các loài động vật khác. Con rồng không có mấy phân lượng trong mắt cư dân lục địa đen, thậm chí ở một số nơi còn chẳng được công nhận. Họ coi rồng giống như một con rắn lớn, khác chăng là nó có thể có 2 chân thôi. Nếu muốn rõ nét nhất, bạn hãy thử lục tìm những câu chuyện trong thần thoại Tây Phi. Ở đó có loài rồng Ninki Nanka hình thù kỳ dị sống ở vùng đầm lầy ngập mặn gần sông Gambia. Nó mang hình dạng của loài bò sát, thân giống cá sấu, cổ dài như hươu cao cổ, đầu giống ngựa có sừng, kích thước to lớn cao khoảng 15m.
Con rồng là biểu tượng của Thiện hay Ác?
Người phương Đông đa phần tôn thờ loài rồng, coi đây là biểu tượng của sức mạnh, quyền lực, sự cao quý và đương nhiên, nó thuộc phe chính diện. Từ xa xưa ở Trung Quốc, người ta đã tin rằng con rồng – một trong 12 con giáp – biểu trưng cho sức mạnh, lòng dũng cảm và sự may mắn. Ngoài ra, rồng còn là đại diện cho thiên tử với quyền lực tối cao không gì có thể vượt qua. Các Hoàng đế Trung Hoa trong quá khứ được cho là hóa thân của những con rồng dũng mãnh. Họ mặc long bào, ngồi trên long ỷ, ngủ trên long sàng, nắm trong tay cả thiên hạ rộng lớn…
Nếu rồng phương Đông là một linh vật mang đến điềm lành thì rồng phương Tây lại bị xếp vào hàng ngũ nhân vật phản diện. Nó cũng biểu trưng cho sức mạnh phi thường, song lại là sức mạnh của bóng tối, của tội ác. Đọc truyện cổ châu Âu, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hình tượng những con rồng hung ác, bạo ngược chuyên canh giữ kho tàng hoặc bắt cóc công chúa. Nó là hiện thân của sự tàn phá, hủy diệt, chết chóc, thường bị con người xua đuổi, xa lánh. Những con rồng biết bay, khạc ra lửa sở hữu đôi cánh bão táp, lớp vảy cứng như áo giáp, hàm răng sắc nhọn, máu chứa đầy độc tố thử hỏi ai không khiếp sợ? Thế nhưng, nó thuộc phe Ác, mà phe Ác thì chẳng bao giờ có kết cục tốt. Sau cùng, nó vẫn bại dưới tay kỵ sĩ rồng hay dũng sĩ diệt rồng – những con người thông minh, quả cảm biết tận dụng cơ hội nhằm đúng điểm yếu của nó là mắt và lưỡi để từng bước hạ gục nó.
Cùng đồng tình với quan điểm rồng là quái vật nguy hiểm, tà ác, người dân Tây Phi luôn dặn con mình không được tới gần đầm lầy ngập mặn gần sông Gambia. Chẳng may một ngày đẹp trời không thắng nổi sự tò mò hay mải chơi mà lang thang đến đó, trẻ con sẽ lọt vào tay rồng Ninki Nanka và hiển nhiên là bị nó ăn thịt. Cái giá của việc không nghe lời ba mẹ quả là lớn thật!
Rồng đã nhiều lần xuất hiện ở nhân gian?
Một loài sinh vật tưởng chừng hư ảo, song lại được mô tả chân thật, gần gũi như thể vô số người từng có cơ hội gặp nó chắc hẳn khiến bạn hoang mang không biết có nên tin rồng chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng hay không. Thời cổ đại có nhiều câu chuyện và ghi chép về loài vật này. Ngay cả các bộ chính sử cũng có đề cập đến việc rồng xuất hiện tại nhân gian.
Trong “Hoa dương quốc chí” ghi chép lịch sử Trung Hoa từ thời Hán tới thời Tấn có viết: Vào năm Kiến An thứ 24 thuộc triều Đông Hán, một con rồng vàng xuất hiện ở Xích Thủy, Vũ Dương. Nó đã ở đấy trong suốt 9 ngày rồi mới rời đi. Về sau, một đền thờ và một bia đá được dựng lên trong đền thờ để ghi lại sự xuất hiện của nó. “Tuyên thất chí” triều nhà Đường hay “Biên sử của triều Nguyên” cũng kể về sự xuất hiện của một con rồng có sức mạnh thần kỳ kèm theo biểu cảm kinh ngạc, trầm trồ của những người chứng kiến.
Người Trung Hoa xưa vẫn luôn quan niệm rồng là loài vật có khả năng ẩn hình nên con người không thể nhìn thấy nó, trừ khi nó nguyện ý hiện hình trước mắt con người. Vì thế, họ tin mỗi lần rồng xuất hiện thì nhân gian sẽ có đại biến, sử sách của địa phương hay triều đình phải kịp thời ghi chép, Hoàng đế và dân chúng phải tổ chức lễ tế Thiên Địa bày tỏ lòng kính ngưỡng của mình.
Ngoài ra, có ghi chép nói rằng khi rồng xuất hiện chốn nhân gian thì những người thợ thủ công đã tận mắt nhìn thấy và điêu khắc ra rồng theo trí nhớ của họ.
Không chỉ phương Đông mà ở phương Tây xa xôi, người ta cũng truyền tai nhau về những lần đối mặt với rồng. Truyền thuyết được biết đến nhiều ở châu Âu là về St. George – người vô tình ghé một thị trấn lạ và bị đe dọa bởi một con rồng to lớn, đáng sợ. Ở đây, ông đã cứu sống một thiếu nữ, bảo vệ bản thân bằng cây Thánh giá và cuối cùng giết chết con quái thú. Một câu chuyện tương tự là về St. Columba, người vào năm 565 đã tiêu diệt con rồng khổng lồ dưới nước. Điều thú vị là cả hai đều là những hiệp sĩ có thật trong lịch sử chứ không phải nhân vật hư cấu.
Nhà tự nhiên học người Ý Ulisse Aldrovandi cũng ghi chép nhiều thông tin về loài sinh vật ông cho là rồng. Trong chuyến thực địa tại vùng ngoại ô thành phố Bologna (Ý) ngày 13/5/1572, Aldrovandi đã nhìn thấy một sinh vật dài hơn 1m, đầu thú, phần thân phình to với nhiều vảy sừng cùng một đôi cánh trên lưng. Con vật kỳ lạ ấy bị nông dân đập chết ngay trước mắt ông.
Christopher Schorerum – sử gia nổi tiếng vào thế kỷ XVII đã viết lại một trải nghiệm khó tin trong cuốn tự truyện của mình như sau: “Vào một đêm ấm áp năm 1619, tôi thấy một khối sáng rực xuất hiện trên bầu trời. Lúc đầu, tôi nghĩ rằng nó là một thiên thạch nhưng nhìn kỹ lại, nó là một con vật to lớn với chiếc cổ và đuôi dài, phần đầu giống một con bò sát và hàm lớn dữ dội. Khi nó bay, nó giống như đang phân tán tia lửa ra khắp nơi…”. Không phải rồng thì còn ai nữa?!
Gần đây nhất là năm 1969, Tiến sĩ Donald Stewart, nhà nghiên cứu sinh vật học đến từ Đại học Bang New York (Mỹ), khi công tác ở vùng hồ Morar (Scotland) đã phác thảo hình ảnh một con quái vật dài gần 8m, có lớp da dày màu nâu sậm với 3 cái bướu màu đen trên lưng, chiếc đầu giống rắn qua lời kể của hai người đàn ông đi câu cá ở hồ này. Ông tin nó chính là một con rồng.
Và còn rất rất nhiều mẩu chuyện nhỏ tái hiện những cuộc gặp gỡ với loài rồng trong truyền thuyết. Song tương tự câu hỏi “Ma có thật hay không”, chừng nào chưa có bằng chứng xác thực, chừng ấy khoa học vẫn tiếp tục phủ nhận sự tồn tại của loài rồng.
Những con rồng có thật
Rồng như tôi đề cập tới ở trên là rồng trong thần thoại, rồng của truyền thuyết nhưng nếu như coi rồng chỉ là một tên gọi thì loài rồng có thật. Dĩ nhiên, đó không phải là vị Long Vương quyền lực ở Đông Hải trong bộ phim Trung Quốc bất hủ “Tây Du Ký”, Rồng Thần trong “Bảy viên Ngọc rồng” (tên tiếng Anh là Dragon Balls) của xứ sở hoa anh đào hay những con rồng oai vệ khạc ra lửa như Drogon trong loạt phim truyền hình chính kịch kỳ ảo của Mỹ “Trò chơi Vương quyền” (tên tiếng Anh là Game of Thrones). Song ngoài đời thực, rồng ta cũng nổi tiếng lắm!
Con rồng tôi đang ám chỉ chắc bạn đã đoán ra rồi. Đấy là rồng Komodo – quốc thú của Indonesia – sinh sống trên một số hòn đảo Komodo, Flores, Rinca, Gili Motang; loài thằn lằn khổng lồ sở hữu khả năng săn mồi thượng thừa cùng độc tố cực mạnh trong nước bọt. Một con rồng Komodo trưởng thành có chiều dài trung bình từ 2 – 3m và nặng xấp xỉ 100kg. Chúng có thể ăn những con mồi lớn chẳng hạn như trâu nước, hươu, nai, lợn, không loại trừ cả con người.
Size nhỏ hơn chúng ta có những con rồng không tai đồng cỏ (Tympanocryptis pinguicolla) cư trú ở khu vực bang Victoria (Úc). Tiếc là môi trường sống của chúng đã bị phá hủy trầm trọng đến mức loài người phải liệt vào danh sách Cực kỳ Nguy cấp để bảo vệ chúng khỏi nguy cơ tuyệt chủng.
Khép lại bài chia sẻ về con rồng, mời các bạn cùng thưởng thức những thước phim múa rồng “cây nhà lá vườn” được chúng tôi ghi lại trong dịp Tết Trung thu vừa qua trong video dưới đây. Xin chào và hẹn gặp lại!./.
Xem trọn video về Con rồng TẠI ĐÂY.